KARABÜK - Karabük Üniversitesi (KBÜ) tarafından Uluslararası Öğrencilerin Gözünden Vefatının 100. Yılında Sultan 2. Abdulhamid Hanın Osmanlı Coğrafyasına Katkıları konferansı düzenlendi.
15 Temmuz Şehitler Konferans Salonunda gerçekeştirilen konferansa konuşmacı olarak KBÜde okuyan Suriyeli Ömer Dugayim, Suriye Bayurbucak Türkmenlerinden Muhammed Derviş, Filistinli Miqdad Khdour ve Yemenli Suhaib Alhomidi katıldı.
Konferansta konuşan Suriyeli Dugayim, Osmanlı Devletinin en kritik devrinde 33 yıl hükümdarlık yapan 2. Abdulhamid Han için ağır ithamlarda bulunanların sayısının azaldığını ancak yapılan iftiralar ve hakaretlerin kötü tesirinin halen devam ettiğini söyledi.
Osmanlı Devletinin çöküşünü 33 yıl geciktiren eğitim, kültür, sanat, mimari, askeri teşkilat, bilim, teknoloji sahalarında yaptığı yenilik ve hizmetlerle, devlete, millete şeref ve itibar kazandıran Abdulhamid Hanı ölümünün 100. yılında özlemle andıklarını ifade eden Dugayim, şöyle konuştu:
1516da Marj Dabak savaşında Memlüklerin yenilmesinin ardından Osmanlılar 1. Selim önderliğiyle Suriyeye girdi ve daha sonra Biledulşamı tamamıyla ellerine geçirdiler. Bugün Fas Krallığı hariç olmak üzere tüm Arap ülkeleri yeni devletin hakimiyetine girdi. Sultan 2. Abdulhamid Han, Osmanlı Devletinin son ve zor zamanlarında Osmanlı Devletinin 34. hükümdarı olarak görev yapmıştır. Saltanatı döneminde gemisini selamet sahiline ulaştırmaya çalışan bir kaptan edasıyla çırpınmış ve yıkılması beklenen devleti mahirane siyaseti, uygulamaya koyduğu dahiyane icraatları sayesinde ayakta tutmuş, hatta büyük devletlerle yarışır hale getirmiştir.
Suriye Bayurbucak Türkmenlerinden Derviş de Osmanlı döneminde Suriyede yapılan eserlerden söz etti.
Derviş, 1751-1752 yıllarında yapılan Esad Paşa Hanın eski Şamdaki en büyük, en iyi hanlardan biri olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
2 bin 500 metrekarelik bir alanı kaplayan bu kervansaray Osmanlı hanı özelliklerine uygulan olarak, merkezi bir avlu etrafında iki katlı yapılmış. Çok büyük bir bölümü Osmanlı döneminden kalan ünlü ve görkemli Halep Kalesi, çarşı, pazar, han, taş evleri ve bedestenlerinin zenginliği ve çeşitliliği dünyada çok az yerde görülebilir.
Filistinli Khdour ise Filitin, Kudüs ve Mescidi Aksa denildiğinde ilk akla gelenlerden birisinin 2. Abdulhamid Han olduğunu belirtti.
2. Abdulhamid Hanın Osmanlı Devletinin zor zamanlarında görev yaptığını hatırlatan Khdour, Sultan Abdulhamid Hanın uğraştığı en büyük sorunlar siyonizmin Filistine yerleşme çabaları karşısında dimdik durmuş. diye konuştu.
Yemenli Alhomidi de Yemende bulunan Osmanlı eserleri hakkında bilgiler verdi.
Bekiriye Camisi, Kubat Talha Camisi, Yemen Kapısı, Osmanlı Karargahı, Osmanlı Kaleleri gibi eserleri anlatan Alhomidi, Birül Azep Mahallesinde Osmanlı döneminde bekar subayların kaldığını kaydetti.
Türk askerinin Yemenli bir kızla evlenerek Ethem Oğulları köyünü kurduğunu anlatan Alhomidi, köyü kuran Türk askerinin torunlarının halen o köyde yaşadığını ifade etti.
