Hicri takvime göre yılın ilk ayı olan Muharrem Ayı, İslamiyet’teki birçok önemli olayın gerçekleştiği ay olarak dikkat çekiyor. Dört haram aydan biri olan Muharrem Ayı’nın 10. günü ise Aşure Günü olarak idrak ediliyor. İşte Muharrem Ayı ve Aşure Günü’nün önemi…
Muharrem Ayı ve Aşure Günü’nün önemi nedir?
İslam dini için bir milat olan Mekke'den Medine'ye yapılan hicret, Hz. Ömer’in halifeliği döneminde Hz. Ali’nin teklifiyle hicri takvimin başlangıcı sayılmıştır. Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem Ayı da bu sebeple daha bir önem kazanmıştır.
MUHARREM AYI NEDEN ÖNEMLİ?
1.HİCRİ YILBAŞI
Muharrem ayı, 12 ay ve 355 gün olan kameri yılın ilk ayıdır. Adından da anlaşılacağı üzere, kameri yılda, güneş değil ayın hareketleri esas alınır. Hicri tarih, Hz. Muhammed (s.a.s.)’in Mekke’den Medine’ye göç edişi ile başlar. Hicretin takvim başlangıcı olarak kabul edilmesi, Hz. Ömer devrinde olmuştur. Hz. Peygamber’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği yıl (Miladi 622), İslâmî takvimin başlangıç yılı (Hicri 1) olarak, Muharrem ayı da bu takvimin ilk ayı olarak kabul edildi.
2. AŞURE GÜNÜ
İbni Abbas’ın şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Hz. Peygamber Medine’ye geldiğinde, Yahudilerin Aşure günü oruç tuttuklarını gördü. “Bu nedir?” diye sordu. “Bu hayırlı bir gündür. Bu, Allah’ın İsrail oğullarını düşmanlarından kurtardığı, bu sebeple de Musa’nın oruç tuttuğu gündür” dediler.
Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.s.), “Ben Musa’ya sizden daha lâyığım.” buyurdu ve hem kendisi bu günde oruç tuttu, hem de başkalarına oruç tutmalarını emretti.”
“Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere olduğu gibi size de farz kılındı.” (Bakara, 183) âyeti inince, Aşûre orucu isteğe bağlı hâle geldi.
AŞURE GÜNÜNDE NELER YAŞANDI?
* Hüseyin bin Ali ve beraberindeki 72 kişi hicri 61′de Muharrem'in onuncu gününde (10 Ekim, 680) Kerbelâ'da Yezid'in ordusunca katledilmiştir,
* Hz. Âdem'in işlediği günâhtan sonra tövbesinin kabul edilmesi,
* Hz. İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi,
* Hz. Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması,
* Hz. İbrahim'in ateşte yanmaması,
* Hz. Yakup'un oğlu Yusuf'a kavuşması,
* Hz. Eyyub'un hastalıklarının iyileşmesi,
* Hz. Musa'nın Kızıldeniz'den geçip İsrailoğulları'nı firavun'dan kurtarması,
* Hz. Yunus'un balığın karnından çıkması,
* Hz. İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesi.
KERBELA OLAYI
Kerbelâ Olayı veya Kerbelâ Savaşı ya da Kerbela katliamı, 10 Ekim 680'de, bugünkü Irak sınırları içindeki Kerbelâ şehrinde, Muhammed'in torunu Hüseyin bin Ali'ye bağlı küçük bir birlik ile Emevi halifesi I. Yezid'in ordusu arasında cereyan etmiştir.
Muhammed'in kızı Fatıma'nın Muhammed’in kuzeni Ali'den olma oğlu İmam Hüseyin'in ölümü, Şiilerce her sene Aşûre Günü'nde yâd edilir. Sünnîler ise İslam'da matem yapılmaması kaidesine uyarak bu günleri ibadet yaparak ve Mevlid okutarak geçirirler.
AŞURE GÜNÜNÜN ANLAMI
İslam inancına göre, Hazreti Adem'den itibaren peygamberlerin hayatında önemli hadisenin yaşandığı, bereket, paylaşma, birlik ve beraberliğin simgesi aşurenin yapıldığı muharrem ayının onuncu günü olan "Aşure Günü" geçtiğimiz Çarşamba günü kutlandı…
Arapçada "on" anlamına gelen "aşara" kelimesinden türeyen Aşure Günü, hicri yılın ilk ayı muharremin onuncu gününe denk geliyor. Hadis kaynaklarına göre, Hazreti Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması ve Hazreti Musa'nın Kızıldeniz'den geçerek İsrailoğulları'nı Firavun'dan kurtarması hadiseleri de bugünde gerçekleşti.
Ayrıca kültür tarihine ait birçok esere göre, Hazreti Adem'in işlediği günahtan sonra tövbesinin kabul edilmesi, Hazreti İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi, Hazreti İbrahim'in ateşte yanmaması, Hazreti Yakup'un oğlu Yusuf'a kavuşması, Hazreti Eyyub'un hastalıklarının iyileşmesi, Hazreti Yunus'un balığın karnından çıkması ve Hazreti İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılarak göğe yükseltilmesi gibi hadiselerin de bugün yaşandığı rivayet ediliyor.
Aynı zamanda Emevi Devleti'nin ikinci Halifesi Yezid bin Muaviye tarafından hicri takvime göre 10 Muharrem 61'de (10 Ekim 680) Hazreti Muhammed'in torunu Hazreti Hüseyin ve 72 yakınının şehit düştüğü "Kerbela olayı" da bugün yaşandı.
Bu olayların muharrem ayının onuncu gününde yaşanmasına büyük önem atfeden Müslümanlar, bugünü nafile orucu tutarak geçiriyor.
Hazreti Nuh ve onun çağrısına uyarak gemiye binenlerin aşure aşı tüketmeleri dolayısıyla Müslümanların aşure yaparak paylaşma geleneği de bugün yaşatılıyor.
AŞURE TARİFİ
Aşure Tarifi İçin Malzemeler
2 su bardağı buğday ,
1 su bardağı kuru fasulye,
1 su bardağı nohut,
2 su bardağı kuru kayısı,
Yarım su bardağı sarı üzüm,
15 adet kuru incir,
Yarım çay bardağı kuş üzümü,
2 adet portakalın kabuğu (rendelenmiş),
3.5 su bardağı toz şeker,
Yarım su bardağı süt.
Aşure Yapılışı
1 gece önce buğdayı ve kuru fasulyeyi sıcak suda bekletin.
Nohudun içine tuz ilave edip sıcak suda bekletin.
Nohudun suyunu değiştirip 1 saat haşlayın.
Kuru fasulyenin suyunu değiştirip 15 dakika haşlayın ve nohudu ayrı tencerelerde haşlayın.
İncirleri küçük küçük doğrayıp suda haşlayın ve suyunu süzün.
Kuş üzümlerini 5 dakika kaynatın ve suyunu süzün.
Kayısıları küçük küçük doğrayıp 2 su bardağı suda şişene kadar haşlayın. (suyunu dökmüyoruz)
Sarı üzümleri 1 su bardağı suda şişene kadar haşlayın. (suyunu dökmüyoruz)
Buğdayı bol suda yıkayıp suyunu süzün.
Buğdayı, haşlanmış nohudu ve haşlanmış kuru fasulyeyi düdüklü tencereye koyun.
İçine 7 su bardağı suyu ilave edin ve 30 dakika haşlayın.
Düdüklü tencerede haşlanan malzemeleri tencereye boşaltın.
Sonra tekrar 7 su bardağı su ilave edip 15 dakika daha orta ateşte kaynatın.
Daha sonra toz şekeri ilave edip kaynatın.
35 dakika kaynadıktan sonra sarı üzümleri ve suyuyla birlikte kayısıları ilave edin.
50 dakika olduğunda sütü, incirleri ve portakal kabuğu rendesini ilave edip karıştırın.
Kaynama süresi 1 saat olduğunda üzümlerini ilave edip ocaktan alın