gundemeregli.com-Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS), 4-8 Ocak 1991 Zonguldak-Ankara Büyük Madenci Yürüyüşünün 23üncü yıldönümünde, Taşkömürü, Demir-Çelik, Enerji ve Zonguldak Gerçeği konulu bir panel düzenledi.
Paneli Gazeteci-Yazar Şükran Soner yönetirken, konuşmacı olarak Aksaray Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celalettin Sencer İmer, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Göltaş ile TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Torun katıldı.
Paneli, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürü Burhan İnan, TTK Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Şimşek, BEÜ Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Akçin, Zonguldak Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Muharrem Coşkun, TMMOB MMO Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, MHP İl Başkanı Hamdi Ayan, TKP İl Başkanı Sami Baykurt, BBP İl Başkanı Ahmet Pulat, İP İl Başkanı Mehmet Uslubaş, CHP Kozlu İlçe Başkanı Temel Kıral, MHP ilçe Başkanı Ahmet Şehit, SP İlçe Başkanı Yusuf Çetin, ÖDP İlçe Başkanı Musa Altay, Maden Şehitleri Derneği Başkanı Ayhan Gökgöz, ADD Şube Başkanı Tayfun Özdemir, Tes-İş Sendikası Zonguldak Şube Başkanı Ahmet Hasanefendioğlu, Tez-Koop-İş Sendikası Şube Başkanı Sedat Ölmez, Belediye-İş Sendikası Şube Başkanı Tahsin Atayan, Hattat Enerji ve Madencilik Amasra İşletme Müdürü Suat Ölmez, Eğitim-İş Şube Başkanı Metin Kahveci, TTK Maden Makinaları Fabrikası Müdürü Aydın Balekoğlu, Bartın Derneği Başkanı Ahmet Ardıç, Mesiad Başkanı Ümit Velioğlu, CHP İl Genel Meclisi Üyesi Seyfettin Ceylan, Yeniceliler Derneği Başkanı Yaşar Karaman, Zonguldaklılar Derneği Başkanı Necati Başar, ZGC Başkanı Derya Akbıyık ile siyasi parti ve STK temsilcileri, maden işçileri, enerji işçileri ve kalabalık bir vatandaş topluluğu izledi.
GMİS Şemsi Denizer Salonunda 5 Ocak 2014 tarihinde gerçekleştirilen panel saygı duruşu ve istiklal Marşının okunmasıyla başladı. Maden işçilerinin 30 Kasım 1990 tarihinde başlayan büyük grevi ve 4-8 Ocak 1991 Zonguldak Ankara Büyük Madenci Yürüyüşünün konu edildiği Demokrasi Arayışı isimli belgesel filmin gösteriminin ardından GMİS Genel Başkanı Eyüp Alabaş açılış konuşmasını yaptı.
Açılış konuşmasında Osmanlı İmparatorluğu döneminden itibaren sanayileşmenin sürecini anlatan GMİS Genel Başkanı Alabaş, taşkömürü, demir-çelik ve enerji sektörünün bugünkü durumu ve Çatalağzı Elektrik Santralinin (ÇATES) önemini anlattı. Alabaş, Koklaşabilir nitelikli Taşkömürü ile Kardemir ve Erdemiri, yüksek kalorisi ile diğer sanayiyi ve atık kömürü ile ÇATESi bağrında taşıyan Zonguldak Kömür Havzası ayrılmaz bir bütündür. Enerji, kamu ya da özel sektör eliyle üretilsin, her şart altında devletin kontrolünde olmak zorundadır. Biz, bu gerçekler ışığında, ÇATESin özelleştirilmesi girişimlerine karşı çıkmaya devam edeceğiz dedi.
Alabaş şöyle konuştu;
Genel maden işçileri sendikası ve şahsım adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sendikamızı bugünlere taşıyan yöneticilerimizi şükranla anıyor, başta rahmetli Genel Başkanımız Şemsi Denizer olmak üzere ölenlere Allahtan rahmet, hayatta olanlara sağlıklı uzun ömürler diliyorum.
Tüm maden şehitlerimizi ve İş kazalarında yaşamını yitiren tüm emekçi kardeşlerimizi rahmetle anıyorum.
30 Kasım 1990 tarihinde TTK ve MTA işyerlerimizde başlayan ve Zonguldak caddelerinde 36 gün; eşlerimizin, çocuklarımızın, dostlarımızın katılımıyla süren şanlı grevimize karşı duyarsız kalan Hükümeti uyarmak, sesimizi dünyaya duyurmak için 4-8 Ocak 1991 tarihlerinde Zonguldak-Ankara yolundaydık. Ülkemizdeki ve dünyadaki demokrasi mücadelesine ışık tutan bu büyük eylemin 23üncü yıldönümünde düzenlediğimiz toplantımıza göstermiş olduğunuz ilgi için teşekkür ediyor, sevgilerimi sunuyorum.
KÖMÜR, DEMİR-ÇELİK VE ENERJİ DENİLDİĞİNDE SÖZ KONUSU OLAN SANAYİDİR
Kömür, demir-çelik ve Enerji denildiğinde, ilk akla gelen il Zonguldaktır ve madencilerdir.
Tabii ki söz konusu olan, Karabükü ve Bartınıyla Büyük Zonguldaktır.
Kömür, demir-çelik ve enerji denildiğinde, aslında söz konusu olan sanayidir. Sanayi, bu üç temel sektör üzerinde kurulur ve gelişir. Ama bugün sanayi denildiğinde, Kocaeli, Bursa, İstanbul ve diğer iller akla geliyor.
Zonguldak ise arka sıralarda kalıyor.
1800LÜ YILLARDA YABANCILAR ZONGULDAKI TALAN ETTİ
Oysa sanayi devrimi ile birlikte 1800lü yılların sonuna doğru, sadece Anadolunun ve Osmanlı İmparatorluğunun değil, bütün dünyanın gözü Zonguldakın üzerindeydi. Çünkü Zonguldakta, yüksek kalorili ve kaliteli taşkömürü vardı.
1900lü yıllara girerken İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Belçika gibi devletlerin şirketleri, Zonguldakın altını üstüne getiriyor, bu değerli varlığımızı ülkelerine taşıyorlardı. Bölge insanı ise açlık, yoksulluk ve sefalet içinde, boğaz tokluğuna, ölümüne çalıştırılıyordu. Zonguldak talan ediliyordu. Aslında talan edilen koskoca bir imparatorluktu ve fazla dayanamadı, darmadağın oldu.
Kapitalistler daha fazla kazanmak için her yolu deniyor, emperyalist ülkeler dünyayı kuşatmak istiyordu. Ve kendi aralarında savaşa tutuşacak kadar açgözlüydüler. Sanayi devriminin öncüsü İngilizler Kırım savaşında, Almanlar 1. Dünya Savaşında ve savaş sonrasında Fransızlar, maden havzamızı doğrudan yönettiler. Zonguldaklılar olarak emperyalizmin en vahşi savaşını yaşadık. Onlar için, hem yeryüzünde, hem yeraltında savaştık. Herşey sanayi içindi, enerji içindi.
ATATÜRK VE ARKADAŞLARI, ZONGULDAK MADEN HAVZASINI SAHİP ÇIKTI
Bunu anlayamayan Osmanlı dağıldı gitti. Ama her şeyin farkında olanlar da vardı.
Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları, emperyalizmin, kapitalizmin ve sanayi devriminin ne demek olduğunu biliyorlardı.
Kurtuluş Savaşıyla işgalci ülkelerin askerlerini ülkemizden kovduktan sonra, Zonguldak Kömür Havzasına, madenlerimize ve maden işçilerine sahip çıktılar. İlk yasal düzenlemeleri bu bölge için yaptılar. Maden üretimini artırmak için havzaya düzen getirdiler, şirketleri kontrol altına aldılar ve sonrasında yabancı şirketleri ülkemizden çıkarttılar. Emperyalistler sadece bizim ülkemizden çıkartılmamıştı.
1. Dünya Savaşı ile birlikte kapitalist dünya ekonomisi daralmış, dünyanın 6 da biri sosyalist ekonomi olarak ayrılmıştı.
Bu durum kaynak savaşını daha da kızıştırdı. Büyük bir ekonomik paylaşım savaşı olarak 2. Dünya savaşı patlak verdi.
Ve kapitalist dünya ekonomisi daha da daraldı. Savaşlar çözüm getirmedi. Bu kez yeni arayışlar içine girdiler.
Fransa ve Almanya öncülüğünde bir araya gelerek Avrupa Kömür-Çelik Topluluğunu kurmak zorunda kaldılar ve sanayileşme planlarını birlikte yapmaya başladılar. Sonra Avrupa Ekonomik Topluluğu oldular ve bu birliği Avrupa Birliğine taşıdılar. Onlar yeniden yapılanırken, Genç Türkiye Cumhuriyeti de yeni yapılanmasına devam ediyordu.
ZONGULDAK, BİR SANAYİ KENTİNE DÖNÜŞTÜ
Atatürk ve arkadaşları Genç Türkiye Cumhuriyeti Devletinin sanayiye ihtiyacı olduğunu ve bunun güvencesinin
Zonguldak olduğunu biliyordu. Büyük Önder bu hedefi gösterdi. Zonguldak büyüdü, Türkiye gelişti, kalkındı.
Karabük Demir-Çelik Fabrikası, Çatalağzı Termik Elektrik Santrali, Ereğli Demir-Çelik Fabrikası ve diğer yatırımlarıyla, Zonguldak bir sanayi kentine dönüştü. Türkiye, demir yollarıyla kuşatıldı.
20 Mayıs 1956 tarihinde ülkemizi ziyaret eden İran Şahı Rıza Pehlevi, tren ile Zonguldaka getirilerek Çatalağzı Termik Elektrik Santrali gezdirildi. Sanayileşen Türkiye, ÇATES ile aydınlanıyordu. Ve bundan gurur duyuyorduk.
Zonguldak, üç şehir olacak kadar büyüdü. Zonguldak ve Türkiye, Bölge ülkeleri tarafından Örnek görülmeye başlanmıştı. Sadece Avrupalılar değil, Türkiye de, artık ekonomik kalkınma planları yapıyordu. Sonra bir şeyler ters gitmeye başladı. Biz buradan Zonguldaktan, bu ters gidişe, yanlış işlere karşı sesimizi yükseltmeye başladık.
Bizim kömürümüzü alıp götürenler, Osmanlı İmparatorluğunu darmadağın edenler, kömürümüzü alamaz hale gelince, bu kez bizim de bu kömürü çıkartmamızı engellemeye başladılar.
Kamu ya da özel sektör aracılığıyla, taşkömürü, demir-çelik ve enerji üretimini artırma çabalarımızı engellemek için her yola başvurdular. Ve halen de başvurmaya devam ediyorlar.
GMİS OLARAK, HALKIMIZI AYDINLATMAYA ÇALIŞIYORUZ
Burada, bu konuların uzmanı arkadaşlarımız var. Zamanın elverdiği ölçüde bugünümüze ışık tutacaklar. Biz 165 yıllık üretim kültürüne sahip bölge insanları olarak, bu süreci doğrudan yaşadık ve ağır bedeller ödedik. Bunun içindir ki, 67 yıllık resmi tarihiyle Genel Maden İşçileri Sendikası olarak, Zonguldak halkı olarak, bu acı tecrübeler ışığında halkımızı aydınlatmaya çalışıyoruz.
Maden ocaklarımızı ve demir-çelik fabrikalarımızı hedef alan saldırılar karşısında, 1990 yılında ve 1994 yılında, dönemin hükümetine karşı nasıl tavır koyduysak, bugün de aynı şeyleri yapacağımızdan hiç kimsenin kuşkusu olmasın.
Çünkü biz biliyoruz ki, bu saldırılar ülkemizin ve milletimizin geleceğini hedef almıştır. Zonguldakın gücünün kırılması, 1990lardan sonra gelişmesinin engellenmesi ve hızla küçültülmesi, ne yazık ki sanayimizi de dışarıya bağımlı hale getirmiştir.
Sanayisi dışarıya bağımlı olan bir devlet, hiçbir kararını bağımsızca alamaz. Biz ülkemiz sanayisinin daha da bağımlı hale getirilmesine, izin vermeyeceğiz.
Bakınız, Osmanlıdan, tarihimizde örnekler verdik. Bugünde aynı tablo ile karşı karşıyayız. Bölgemizde ve dünyanın dört bir yanında, enerji için insanlar katlediliyor, devletler parçalanıyor ve ülkemiz bu oyunlara alet edilmek isteniyor. Biz, Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak Büyük Önderimiz Mustafa Kemal Atatürkün yaptığını yapmak ve onun gösterdiği doğrultuda ilerlemek zorundayız. Bunu bildikleri için, yıllardır Atatürkü hedef aldılar, bunu bildikleri için, yıllardır Yurtta barış, dünyada barış anlayışını yıkmak istiyorlar.
DIŞ TİCARET AÇIĞININ 60 MİLYAR DOLARLIK KISMI ENERJİ İTHALATINDAN KAYNAKLANIYOR
2013 yılının rakamları netleşiyor. Yaklaşık 100 milyar dolarlık dış ticaret açığının, neredeyse 60 milyar dolarlık kısmı, enerjiden kaynaklanıyor. Böyle bir ekonomik yapıda, sanayi bağımsız kalamaz. Cari açık ile enerji açığı eşitlenmiş bir durumdayken, kendi kaynaklarımızı kullanmaktan başka bir seçeneğimiz yoktur.
Maden Tetkik Arama Kurumu, mutlaka daha aktif hale getirilmeli ve ülkemizin maden rezervleri sağlıklı olarak tespit edilmelidir. Hepimiz biliyoruz ki, Türkiyedeki sondaj çalışmaları Avrupanın çok daha altındadır. Maden arama çalışmaları mutlaka hızlandırılmalıdır.
TÜRKİYENİN TAŞKÖMÜRÜ İTHALATINA YILDA 4-5 MİLYAR DOLAR ÖDEME LÜKSÜ YOK
Türkiyenin, Taşkömürü ithalatı için her yıl 4-5 milyar dolar ödeyecek lüksü yoktur. Çünkü, Zonguldak Havzasında tespit edilebilmiş, 1.3 milyar ton taşkömürü rezervi var. Yılda 5 milyon ton üretim kapasitesine sahip olan Türkiye Taşkömürü Kurumunun, 1.4 milyon ton üretim ile çalıştırılmasını açıklayacak, haklı bir gerekçe yoktur. Koklaşabilir nitelikli Taşkömürü ile Kardemir ve Erdemiri, yüksek kalorisi ile diğer sanayiyi ve atık kömürü ile ÇATESi bağrında taşıyan Zonguldak Kömür Havzası ayrılmaz bir bütündür.
Kurum yöneticileri, yıllardır işçi talebinde bulunmasına rağmen, işçi almayan ve üretimi artırmayarak, göz göre göre kurumun zarar etmesine sebep olanların hükümet, devlet ve millet adına söyleyecek haklı bir gerekçeleri olamaz.
Zonguldak Kömür Havzasındaki rezervi değerlendirmeyenler ve bunun için imkanları zorlamayanlar, vatan, millet, devlet hikayeleri anlatamazlar. Devlet adına karar verenlerin, bu gerçekleri bilmeme hakları yoktur.
ÇATESİN KENDİNE ÖZEL DURUMU GÖRMEZDEN GELİNEMEZ
Hele hele Türkiye Taşkömürü Kurumunun ayrılmaz bir parçası olan, Çatalağzı Termik Elektrik Santralinin, kendi özel durumunu görmezden gelmek ve diğer santrallerle bir tutmak ve onu TTKdan ayırmaya kalkmak, tam bir aymazlıktır.
ÇATES VE TTK AYRILMAZ BİR BÜTÜNDÜR
Bakınız, buradan tekrarlıyorum. ÇATES, TTKnın ayrılmaz bir parçasıdır.
Türkiyenin sanayileşme yıllarında ÇATESin Kuruluş çalışması başlamış ve 2. Dünya savaşı nedeniyle kurulması gecikmiştir. ÇATES, TTKnın düşük kalorili atık kömürünü değerlendirmek için kurulmuştur. Ve birincisi yaklaşık 45 yıllık ömrünü tamamlayınca, aynı anlayışla ikincisi kurulmuştur. Amaç düşük kalorili kömürü ekonomiye kazandırmaktır ve yıllardır bu yapılmıştır. Ama ÇATES hiçbir zaman zararına çalıştırılmamıştır.
Dışarıdan kömür alalım, ÇATESi daha kârlı çalıştıralım demek, yanlıştır ve Kuruluş felsefesine aykırıdır.
Devlet ekonomisi, makro ekonomi açısından bakıldığında; ÇATESin düşük kâr marjıyla çalıştırılması; Dışarıdan doğalgaz, fueloil ve kömür ithal ederek enerji üretmekten çok daha kârlıdır.
Ama özel sektör mantığıyla bakarsanız, dışarıdan kömür alarak ya da doğalgaz, fueloil alarak enerji üretmek daha kârlıdır. Bu çok sıradan bir tartışmadır ve devleti yönetenler bu kadar sığ bakamazlar.
Kaldı ki enerji, kamu ya da özel sektör eliyle üretilsin, her şart altında devletin kontrolünde olmak zorundadır.
ÇATESİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ GİRİŞİMLERİNE KARŞI ÇIKMAYA DEVAM EDECEĞİZ
Zonguldaklı girişimcileri de buradan uyarmak istiyorum. Kimse kendini ya da başkalarını kandırmasın. ÇATES bugünkü konumunun dışında çalıştırılamaz. Zonguldaklı ya da başka girişimcilerin işletmeciliği söz konusu olduğunda ÇATES, kuruluş felsefesinin Dışına çıkar ve kâr mantığıyla başka mecralara kayar.
Biz, bu gerçekler ışığında, ÇATESin özelleştirilmesi girişimlerine karşı çıkmaya devam edeceğiz.
Panelimizin taşkömürü, demir-çelik ve enerji sektörü ile Zonguldak ve ülkemize Işık tutacağına
yürekten inanıyor, bu duygularla hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
Alabaşın konuşmasının ardından panelistler sunumlarını yaptılar.
Güncelleme Tarihi: 06 Ocak 2014, 08:47